برای رسیدن به اعتدال اخلاقی و گریز از ارزنده از اندوه راههایی وجود دارد که یکی از آنها تمرکز صحیح حواس است زیرا بدن خودمختار نیست بلکه به وسیله فکر متمرکز باید راهنمایی شود
بودا
برخی از حکما نظیر دکارت ،مهمترین توانایی انسان را درست راه بردن عقل می دانند و منظورشان دقیقاً این است که فرد بتوانند آم گونه که اراده می کند و خود می خواهد بیاندیشد چنانچه شخصی بتواند موضوعی برای اندیشیدن انتخاب نموده و در قلمرو آن تفکر کند و تا هر زمان که اراده کرده است جریان فکر خود را تداوم بخشد در حقیقت می توان او را فردی متمرکز نامید پل ژاگو روانشناس فرانسوی معتقد است تمرکز فکری عبارت از متوجه ساختن و ثابت نگه داشتن فکر بر یک تصویر ویا مجموعه ای از اندیشه ها و افکار است به لحاظ تأثیراتی که تمرکز فکر بر موفقیت آدمی دارد جوانان بیش از سایرین به این پدیده علاقمندند و مایلند که این توانایی در آنها ایجاد شود این آثار در دوجنبه زندگی شخصی و زندگی اجتماعی قابل تبیین است اولین پیامد برجسته تمرکز فکری هدایت آگاهانه زندگی است فرد به درستی می داند که از زندگی چه انتظاراتی دارد و چگونه می تواند بدانها پاسخ دهد ؟از جهت سلامت روانی نیزموضوع تمرکزفکر نقش تعیین کننده ای داردزیرا اولین ویژگی انسان سالم از لحاظ روحی روانی ادراک روشنتر و کارآمد تر واقعیت است و دومین ویژگی آن آزادنشینی بیشتر نسبت به تجربه می باشد و هر دو خصوصیت همان گونه که مشهود که مشهود است به توانایی تفکر شخص مربوط می شود تأثیر دیگر تمرکز فکر را بر توانایی حل مساله می توان بیان کرد این ویژگی که اولین بار به وسیله جان دیویی عنوان شد عبارت است از قابلیت شخص در در اینکه موقعیتی را که با آن روبرو شده به درستی بشناید و بتواند راه حل مناسبی در آن زمینه ارائه کند قدرت حل مساله بستگی کامل به بررسی همه جانبه موقعیت مساله بررسی راه حلها و راه کارهای موجود و انتخاب بهترین راه کارها و انجام راه حل مورد نظر دارد و اینها همه در پرتو فکر متمرکز انجام می پذیرد.پرفسور کارل سی شور به عنوان یک روانشناس یادگیری می گویئ :شخص متوسط فقط ده درصد گنجایش طبیعی خود را به کار می برد و نود درصد آن را با بی اعتنایی به قوانین طبیعی حافظه ضایع می کند این قوانین طبیعی عبارتند از اثر تکرار تسلسل افکار و تمرکز فکر.در جنبه اجتماعی می توان گفت به لحاظ پیامدهای خاصی که تمرکز فکر می آفریندنظیرنظم و ترتیب برنامه ریزی حسن تدبیر و خود رهبری فرد واجد این خصوصیات به سهولت می تواند اعتماد و اطمینان جامعه را به خود جلب نماید جوانان متمرکز به جهت مناسبات و روابط موفق و سنجیدها یکه با دیگرامن برقرار می کنند بهتر از سایرین می توانند شایستگیهای و کفایتها ی خویش را در عمل اثبات نمایند آنان به خوبی می توانند درباره هر موضوعی عمیقاًبیاندیشند و هر زمان کهاراده کند خود زا از فکری به فکر دیگر منتقل نمایند
پیشنهاد هاوراه کارها 
شناخت و به کار بستن توصیه های زیر جوانان را در دستیابی به تمرکز فکر یاری می بخشد
1- وجود رابطه منطقی میان برنامه ریزی و تمرکز فکر نسل جوان را به ضرورت برنامه ریزی واقف می کند اطرافیان می توانند با مساعدت در زمینه برنامه ریزی و آموزش راه کارهای مفید در این مورد افکار جوانان را به تمرکز نیرومندی برسانند 
2- نماز منشوری هزار وجه است که یک جلوه آن تمرکز اندیشه می باشد جوانان در پرتو نماز نه تنها به معنویتی سرشار و عمیق دست می یابند بلکه با حضور قلب در نماز که خود تجلی تمرکز اندیشه برای یاد خداست می توانند این توانایی را به سایر بخشهای زندگیشان منتق نمانید 
3- توجه نسل جوان به آثار ارزنده فردی و اجتماعی تمرکز فکر انگیزه آنان را در حصول این امر افزایش می دهد تمکز فکر موجب ذخیره نمودن قوای روحی جوانان می شود و به این ترتیب آنان می توانند به نوعی اقتصاد نیروی روانی دست یابند 
4- مشاهیر بزرگ تاریخ غالباً اندیشه ای قوی و تمرکز نیرومند داشته اند مطالعه زندگینامه آنان چگونگی رمز موفقیتشان و نیز تأثیر تمرکز فکر را بر پیشرفتشان ،برای جوانان بازگو می نماید
5- خلوت شخصی فرصتی به جوانان می دهد تا علاوه بر آرامش و امنیت روانی به تمرکز فکر نایل شوند در چنین موقعیتی آنان می توانند بهتر از هر زمانی دیگر به ارزیابی خود زندگی و آینده بپردازند.
6- تمرکز فکر یکی از تواناییهای شخصیتی است که جنبه اکتسابی دارد تمر کز را می توان از تمرینهایی در دقایق کوتاه و لحظه های زود گذر آغاز نمود و به تمرکز مداوم و مستمر نایل شد ثبات و پایداری در انجام تمرینها می تواند نتیجه مطلوبی به بار آورد 
7- استفاده از تلقین مثبت در جهت تمرکز فکر برنر سودمند است جوانان با تلقین افکار و اندیشه هایی در زمینه هدف مطلوب تمرکز می توانند این خصیصه ارزشمند را در خود تقویت نمایند 
اینک چند را خطاببه جوانان یاد آوری می کنیم :
8- در جریان زندگی سعی کنید هیچگاه استحکام روحی خود را از دست ندهید و اگر بعد از مشورت به انجام کاری تصمیم گرفتید نگذارید مجرای فکرتان به هیچ وجه تغییر یابد
9- اگر هنگامی که بکارمعینی اشتغال دارید به شما خبری ددادند سکوت خود را حفظ کنید و نگذارید توجهتان به آن مساله معطوف شود و اگر سعی کردند که عقیده شما را در آن مورد جویا شوند تسلط و تمرکز خود را حفظ نمائید
10- از پرگویی و اظهار نظرهها بی مورد خودداری کنید زیرا فکر شما پراکنده و مانع تمرکز فکر می شود
11- وضع راحتی به خود بگیرید عظلات را شل کنید وچشمها را ببیندید و در ذهن خود تصویر عدد 1 را مجسم کنید و وقتی که موفق شدید به رقم 2 بپردازید تا 10
12- چیزی مکه دارای شکلی ساده باشد مثلاً یک بطری را در فاصله یک متری خود قرار دهید و در ساختمان آن به خوبی دقیق شوید گاه گاهی چشمها را ببندید و شکل آن را مجسم کنید 
13- یک برگ کاغذ و دو مداد بردارید سعی کنید با یک دست دایره و با دست دیگر مربعی رسم کنید
14- هنگامی که در روی یک عکس یا در خاطرات خود دقیق می شوید تصویر شخصی را رد روح خود مجسم کنید اگر کسی باشد که او را زیاد ملاقات می کنید به محض اینکه چشمها را بستید فوراً تصویر او رد روح شما ظاهر خواهد شد البته نیباید منتظر باشید که در قدم اول به ایم منظور نائل گردید بلکه باید چندین بار به تکرار آن بپردازید

" کسی که در خود احساس کرامت می کند شهوات و خواهش های نفس ، نزد او بی مقدار می شود."حضرت علی ‹ع› 

پسر چون زده بر گذشتنش سنین 
ز نا محرما ن گوفراتر نشین
بر پنبه آتش نشاید فروخت
که تا چشم برهم زنی خانه شوخت
سعدی

بی تردید یکی از نیرومند ترین غرایز ، نیروی جنسی و تظاهرات حیاتی آن است . این نیرو از ابتدای تولد به صورت کمون (نهفته) در وجود آدمی نهاده شده است . فرد تا پیش از بلوغ ، دوران آرام و بی تحرکی را پشت سر می گذارد ، اما به محض شروع دوران نوجوانی آرام آرام زمان بیداری این نیرو فرا می رسد و رفته رفته تمامی وجود نوجوان را در بر می گیرد و تأثیرات زیادی بر او می گذارد به گونه ای که نوجوان ، خود را در چنگال قوی این غریزه ، تقریبا ًبی دفاع و ناتوان می بیند و آن را خارج از حیطه اراده و اقتدار شخصی خود احساس می کند . به همین دلیل ظهور و بروزاین غریزه خواه ناخواه با مشکلاتی توأم است . شکوفایی این غریزه ،به تدریج با هزاران تصور و احساس دیگر همراه می شود و پس از مدتی تقریباً مالک اصلی وجود آدمی می گردد.

مراحل تمایلات غریزی
نوجوانان درابتدا احساس ناشناخته و مرموزی در وجود خویش می یابد که آمیخته با نوعی محبت و علاقه به دیگران است و سپس چند مرحله را به تدریج طی می کند:
در مرحله اول توجه نوجوان به وضع بدن معطوف می شود و این آغاز توجه و علاقه به امور جنسی است.
در مرحله دوم توجه وعلاقه قبلی با میل شدید وعاطفه ومحبت همراه می شود وبه اصطلاح ماهیت عاطفی پیدا می کند:
در مرحله سوم علاقه به جنس مخالف بیشترمی شود و در ابتدا عشق و علاقه آنها ممکن است هر کسی را هدف قرار دهد . در این مرحله نوجوان ممکن است به طور اخص به چندین نفر علاقمند شود.
در مرحله چهارم علاقه معطوف به چند نفر تغییر جهت داده و به جانب یک فرد از جنس مخالف هدایت می شود. این فرد ممکن است قدری بزرگتر از خود نوجوان باشد و نوجوان ،احتمالا ًبا این شیوه بخواهد از پشتیبانی فردی برخودار شود.
در مرحله پنجم نوجوان ، تغییر عقیده می دهد و متوجه فردی از جنس مخالف می شود که تناسب سنی با او داشته باشد.
برخی ازروانشناسان ، عشق وعلاقه نوجوانان را دو نوع می دانند:عشق عاطفی ( ملکوتی ) و عشق شهوانی . آنها عشق ملکوتی را محبت و علاقه ای می دانند که جوان به طرف مقابل احساس می کند و گاهی هم جوانان از آنان به " عشق پاک" تعبیر می کنند . در این مرحله ، عشق جنبه جسمانی و شهوانی ندارد بلکه با نوعی تمجید و تحسین و احساس فداکاری توأم است و جوان به شدت پرهیز دارد که این نوع احساس را با بر چسب علاقه جنسی آلوده کند و از آن ، به عشق آسمانی یاد می کند. " موریس دبس " این نوع گرایش ها را " عشق های افلاطونی " می نامد و آن را مشتمل بر احساسات محبت آمیز می داند. در مرحله عشق عاطفی بروز و ظهور می یابد جوان بیشتر به مسائل توأم با لذت علاقه مند می شود و چنانچه در طرف مقابل ویژگی های مطلوب را بیابد به ازداوج می اندیشد .

بهداشت حیات جنسی 
برخی از کارها و تدابیر پیشنهادی برای حفاظت غریزی جوانان عبارتند از :
1. آشنایی و توجیه نوجوانان و جوانان با تغییر و تحولات غریزی آنان ، علاوه بر اینکه وظایف خاص این سنین را به آنان یادآوری می نماید ، می تواند در جهت آرامش درونیشان نیز مؤثر باشد.
2. چنانچه به نسل جوان ، تفهیم نماییم که هرمیلی زمانی که به موقع و صحیح ارضا شود موجبات سعادت و شادکامی آنان را فراهم می نماید، توانسته ایم در جهت مصونیت اخلاقیشان گامی مؤثر برداریم.
3. بر خوداری نوجوانان و جوانان از یک نظام اخلاقی و فکری غنی به آنان یاری می دهد که بتوانند احساسات خویش را کنترل نمایند و بر آنها فایق آیند.
4. تقویت اراده و خویشتنداری و آموزش کار مداوم و زندگی سالم می تواند جوانان را در مسیر مطلوبی قرار دهد . فرهنگ اسلامی ، توان لازم را برای ارائه چنین خدماتی داراست.
5. ترتیب دادن فرصتهای بحث و گفت و گو با نسل جوان ، مانع بد آموزی ها و انتقال اطلاعات غلط به آنان می شود.
6. با تقویت فرهنگ ساده زیستی و حذف شرایط و تشریفات غیر ضروری راه را برای ازدواج نسل جوان هموار نماییم و سلامت اخلاقی نسل آینده ساز را به ترتیب تضمین نماییم

درکشوری که %35 جمعیت آن بین 15تا20سال دارندو%65 نیزشهرنشین هستند؛بسترهای مناسب بروزبحرانهای اجتماعی کم نیستندوهمه هم این بسترهارابه خوبی میشناسیم.شرایط جامعه ی مابه شکلی است که درکل،روابط بسوی « پنهان کاری »هدایت میشود.باوجودزندگی دوگانه دردرون خانواده هاواجتماع؛جوان مانمیتواند پاسخ نیازهای طبیعی خودرا به شکلی سالم و« در جامعه »بدست آوردودرنتیجه؛روابط به« خفا »میرود.

برای نمونه،موسیقی یکی ازنیازهای ذاتی وطبیعی انسان است.وقتی زمینه وامکان حضورجوان وبروزاستعدادهاوهیجان وی درقالب برنامه های سالم دربطن جامعه فراهم نشود؛مجبورمیشودبرای« ارضای نیازبه شادی »به زیرزمینی تاریک و پنهان برودکه بطورقطع،روابط سیاه و پنهان کارانه ی دیگری را پیش روی خواهدداشت وتردیدی نیست که برای ارضای نیازهای ذاتی خودبه راههای غیرطبیعی وبدفرجام کشیده خواهدشد.

بازتاب سیاستگزاریهاوبرنامه ریزیهای کنونی درقبال نسل جوان،چیزی نیست جزآنکه این نسل را مدام به واکنش منفی وادارکند.آنچه موجب عدم تعادل درجامعه است،غفلت ماازیک نکته ی اساسی است وآن اینکه؛برنامه های ما نیازمندبازنگری،واقع بینی،درک شرایط زمان وقدرت انطباق باویژگیهای عصرحاضرضمن لحاظ کردن پیشینه ی فرهنگی واصالتهای ملی و دینی است.

دراین راه باید به تناسب سیاستگزاریها،برنامه ریزیها و تصمیماتمان با روحیات نسل جوان و اقتضای زمانه توجه وعنایت ویژه یی داشته باشیم.یادمان باشد روی پیراهنی که روی شلوار است؛ کت نمی پوشند.....یاعلی